E-government: massaal digitaal

In dit digitale tijdperk verwachten burgers en ondernemers dat een product of dienst op elk ogenblik en vanop elke plek toegankelijk is. Om hun dienstverlening doeltreffender, sneller en klantvriendelijker te maken, tekenden de openbare instellingen van sociale zekerheid een gezamenlijke strategie uit rond digitalisering en automatisering.

De oprichting van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid, begin jaren 1990, betekende de start van de uitbouw van een volledig geïnformatiseerd en beveiligd netwerk voor het beheer en de uitwisseling van data tussen de openbare instellingen van sociale zekerheid enerzijds en tussen de overheid en de wereld daarbuiten anderzijds. De Kruispuntbank is de motor van e-govern­ment in de sociale zekerheid.

Het resultaat?

  • Meer dan 3.000 professionele actoren binnen de sociale zekerheid wisselen vandaag gegevens uit en bieden geïntegreerde diensten aan.
  • 800 papieren formulieren zijn vervangen door 220 elektronische processen. Naast de verlaging van administratieve lasten voor de burger, leverde dit een jaarlijkse besparing op van meer dan een miljard euro aan werkingskosten voor werkgevers.
  • Meer dan een miljard papieren uitwisselingen zijn vervangen door elektronische berichten.
  • Steeds meer sociale rechten, premies en uitkeringen worden automatisch toegekend.
  • De enorme hoeveelheden data waarover de instellingen van de sociale zekerheid beschikken, delen ze en maken ze toegankelijk voor andere gebruikers (burgers, ondernemingen, andere overheidsinstellingen). Die data openstellen met respect voor de privacy zorgt voor grotere transparantie over de werking van de sociale zekerheid. Open data zorgen ook voor effectiviteits- en efficiëntiewinsten. Het laat immers toe om de data te hergebruiken en te koppelen met andere data.
  • In tal van domeinen binnen de sociale zekerheid is het back- en frontofficeproces volledig gedigitaliseerd: van attesten en uitkeringen aanvragen tot inzage in je dossier en het maken van persoonlijke simulaties. Opdat niemand uit de boot zou vallen, is er nog steeds papieren briefwisseling voor mensen die geen digitale toegang hebben.

Wereldwijde erkenning

Het Belgische e-governmentsysteem in de sociale zekerheid geniet wereldwijd erkenning en sleepte tal van onderscheidingen in de wacht. Zo won het de United Nations Public Service Award for eGovernment in 2006. In mei 2019, kreeg het de Good Practice Award for Europe, uitgereikt door ISSA tijdens het regionale socialezekerheidsforum voor Europa in Bakoe, Azerbeidzjan.

Op zoek naar nieuwe oplossingen

De openbare instellingen blijven innoveren om de ervaringen van partners, burgers en ondernemingen te verbeteren. De lancering van de e-Box als beveiligde mailbox voor je volledige sociale administratie, is daar een goed voorbeeld van. Ze brengt je communicatie met de overheid samen en beperkt het aantal papieren documenten.

Ook mycareer.be en mypension.be om je loopbaan en pensioen te beheren, en breakatwork.be om te weten hoeveel tijdskrediet of loopbaanonderbreking je nog kan nemen, horen thuis in het rijtje van recente vernieuwingen. Tot slot vinden werkgevers die personeel willen aanwerven op ikwilaanwerven.be nuttige info, stappenplannen, tips en inspirerende getuigenissen rond aanwerving en tewerkstelling van nieuwe medewerkers.

Aangifte doen van een nieuwe werknemer? Vroeger een hele papierwinkel, nu kan het elektronisch in één minuut.

Drie voorbeelden

Dimona

Dimona is de onlinedienst van de RSZ waarmee werkgevers iedere in- en uitdiensttreding van een werknemer aangeven. Het gaat om meer dan 2 miljoen aangiften per maand. Die informatie geven we door aan andere instellingen van de sociale zekerheid die zich hierop baseren om aan de juiste burgers de juiste sociale rechten toe te kennen. In 2018 behandelden we ongeveer 39 miljoen Dimona-aangiften.

De elektronische en multifunctionele RSZ-aangifte (DmfA)

Ieder kwartaal doen werkgevers een multifunctionele RSZ-aangifte van de prestaties en vergoedingen van hun werknemers. Op basis van die gegevens berekenen we de bijdragen en bijdrageverminderingen voor werknemers. We verwerkten in 2018 elk kwartaal 244.000 originele aangiften. Ze bevatten de gegevens van ongeveer 4 miljoen werknemers, die we via de Kruispuntbank delen met andere overheidsinstellingen om burgers sociale rechten toe te kennen en uitkeringen te berekenen.

Lancering van de buffergegevensbank

Die gegevensbank binnen de Kruispuntbank bevat alle sociale persoonsgegevens en stelt die ter beschikking aan instanties die aanvullende afgeleide rechten en sociale tarieven toekennen.

De energieleveranciers waren de eerste gebruikers. Meer dan 400.000 gezinnen krijgen nu automatisch een sociaal tarief voor gas en elektriciteit. Ook de watermaatschappijen gebruiken de Kruispuntbank om bijna 300.000 gebruikers een sociaal watertarief toe te kennen of een gedeeltelijke vrijstelling te geven van de heffing voor waterverontreiniging. Ook het vernieuwen van vervoersabonnementen aan verminderd tarief en het toekennen van de kosteloze begeleiderskaarten aan personen met een beperking gebeuren vandaag automatisch.

Digitalisering

Verteller: Met de digitale economie verandert onze maatschappij snel: de wijze waarop we leven, werken en onze maatschappij organiseren. Ook onze sociale dienstverlening kan ermee uitgebouwd en verbeterd worden.

Ilse Dapper, arts op de afdeling intensieve zorgen: Het elektronisch patiëntendossier (EPD) is een mijlpaal in de zorgverstrekking. Met dit dossier weten we snel wie de patiënt is, welke aandoeningen hij al gehad heeft, welke medicatie hij neemt... Heeft hij allergieën? Wie zijn zijn aanverwanten? Wat denk ik erover? Wat denken mijn collega's over deze patiënt? Wat denken andere dokters erover? Het EPD is een tool om ons samen te doen werken.

Zo hebben we onmiddellijk toegang tot essentiële gezondheidsgegevens en dat kan levens redden.

Verteller: De helft van de huisartsen zendt medische getuigschriften elektronisch door naar de mutualiteiten. Zo kan de patiënt kort erna de terugbetaling van zijn kosten krijgen.

Door de moderne technologie wordt onze sociale zekerheid alsmaar efficiënter. Zo werd al meer dan één miljard uitwisselingen van documenten op papier vervangen door een elektronische equivalent. Bijna alle ziekenhuizen en huisartsen zijn op het elektronisch patiëntendossier overgeschakeld.

Met G-Cloud, de sterk beveiligde cloud van de regering, kunnen we snel en efficiënt software en slimme apps delen. Het spaart kosten uit en versterkt onze dienstverlening aan de burgers en bedrijven.

Een voorbeeld: alsmaar meer sociale rechten, toelagen en voordelen worden automatisch uitbetaald.

Met de app MyBEnefits kan iedereen ook onmiddellijk een digitaal certificaat van hun sociaal statuut aanmaken en zo altijd toegang krijgen tot dat waar ze recht op hebben. Dit is ook interessant voor lokale besturen, sportcentra, nutsbedrijven, musea en culturele centra... omdat ze ten allen tijde de nodige info kunnen checken over de persoon die ze voor zich hebben.

We gebruiken ook artificial intelligence om sociale fraude op te sporen. Personen die onterecht het statuut van werknemer hebben of die beweren zelfstandige te zijn om onterecht voordelen op het vlak van arbeidsongeschiktheid of werkloosheid te krijgen, worden zo onmiddellijk door ons systeem geïdentificeerd.

En zo zijn er nog heel wat voorbeelden.

Eén ding is zeker: de technologie verandert voortdurend en die opent nieuwe mogelijkheden. En dat geldt zeker voor onze sociale zekerheid. We staan dus voortdurend open voor oplossingen die onze dienstverlening nog meer op het moderne leven kunnen afstemmen. Wat ons dus betreft: nieuwe technologieën betekenen nieuwe opportuniteiten.