Oud is niet out
In België is de vergrijzing al ruim twee decennia een belangrijke aanleiding voor hervormingen in de sociale zekerheid. Pensioenen zijn samen met de gezondheidszorg de grootste uitgavenposten van de sociale zekerheid (10,7% van het bbp gaat naar pensioenen). Bovendien stijgen beide categorieën het snelst.
Een welverdiende oude dag
Het Belgische pensioenstelsel kent drie pijlers. De eerste pensioenpijler is het wettelijk pensioen. De wettelijke pensioenleeftijd is momenteel 65 jaar. Hij wordt 66 in 2025 en 67 in 2030. De tweede pijler is het aanvullend pensioen via de werkgever of sector. Aanvullende pensioenplannen met een sociaal karakter worden aangemoedigd door aan voorwaarden gebonden fiscale voordelen. De derde pijler is het individueel pensioensparen en/of het langetermijnsparen, die ook door fiscale voorwaarden worden gestimuleerd.
De verhoging van de pensioenleeftijd is gekoppeld aan maatregelen om een vlotte overgang van actieve loopbaan naar pensionering mogelijk te maken. Overigens genieten ook zelfstandigen van een eigen pensioen in België. En dit al sinds 1956.
Niemand uitsluiten
Niet iedereen heeft de mogelijkheid om een pensioen op te bouwen. Daarom kent de sociale zekerheid afgeleide rechten toe aan huwelijkspartners:
- ex-echtgenoten van werknemers en zelfstandigen hebben recht op een deel van het pensioen van hun vroegere partner,
- wanneer je echtgenoot overlijdt, kom je in aanmerking voor een overlevingspensioen.
De inkomensgarantie voor ouderen garandeert tot slot dat iedereen hoe dan ook een inkomen heeft waarmee menswaardig te leven is. Zo zorgt ze ervoor dat niemand door de mazen van het net glipt.
Zorg voor zorg
Wie vergrijzing zegt, zegt ook aangepaste gezondheidszorg. Bovenop de universele terugbetaling van kosten voor de gezondheidszorg kunnen ouderen rekenen op een tegemoetkoming voor hulp aan huis waardoor zij langer zelfstandig kunnen wonen.
Werknemers en zelfstandigen hebben dan weer recht op verlof en een uitkering om voor een ziek gezins- of familielid te zorgen. Is het niet meer mogelijk om je oude dag thuis door te brengen, dan vergoedt de sociale zekerheid een deel van de verzorgingskosten in je rust- en verzorgingstehuis.
Wie gaat dat betalen?
De komende decennia zorgt de vergrijzing voor een toename van de uitgaven in de pensioenen en de gezondheidszorg. En dat terwijl de actieve bevolking daalt. Daarom moedigt de overheid burgers aan om langer aan het werk te blijven. Zo kan je als gepensioneerde onder bepaalde voorwaarden onbeperkt bijverdienen.
Zijn er gevolgen voor je wettelijk pensioenbedrag? Dat ontdek je in een handomdraai op www.mypension.be. Hier kan iedere Belg, vanaf zijn eerste stappen op de arbeidsmarkt, heel eenvoudig de opbouw van zijn pensioenrechten opvolgen en zo zijn pensioen beter voorbereiden. Jong geleerd, is oud gedaan.
Vergrijzing
Verteller: De levensverwachting in België bedraagt 81,6 jaar. Dit is meer dan het OESO-gemiddelde.
Tegen 2060 zullen er ongeveer 2 miljard mensen ouder dan 60 zijn. Da's het dubbele van vandaag. We moeten ervoor zorgen dat we de noden van deze leeftijdsgroep kunnen blijven invullen.
Cecilia Kankonda, professionele voice-over: Na 20 jaar in een groot bedrijf denk ik eraan me als zelfstandige te vestigen. En ik vroeg me af: Wat gebeurt er dan met mijn pensioen? Wat met mijn maandelijks inkomen? Hoeveel zal ik verdienen? Zal ik meer of minder verdienen? Als ik vervroegd op pensioen ga, wat zal dan hiervan de impact zijn?
En dan leerde ik mypension.be kennen. Daar werden al mijn vragen beantwoord. Fantastisch!
Verteller: Op mypension.be kan je zien hoeveel pensioen je zal krijgen. We leven steeds langer en da's goed nieuws! We moeten echter ook gaan nadenken over hoe we onze sociale zekerheid gaan aanpassen aan de vergrijzingsgolf.
Om de pensioenen betaalbaarder te houden, moedigt de regering langer werken aan. Als je bijvoorbeeld gepensioneerd bent en nog vol energie zit, dan kun je enkele uren per week werken zonder belastingen op het extra inkomen te moeten betalen.
Maar we kunnen niet verwachten dat iedereen er zomaar full force tegenaan blijft gaan tot ver boven de 60. Daarom kan je vanaf 55 ook beslissen om minder te gaan werken en dan krijg je een toelage tot je met pensioen gaat.
En wat de gezondheidszorg betreft, probeert onze regering ervoor te zorgen dat de bejaarden langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Zo kunnen ze op een financiële tussenkomst rekenen.
In ons systeem van gezondheidszorg leveren we grote inspanningen op het vlak van eerstelijnszorg. Daarnaast wordt er ook voor meer coördinatie gezorgd om aan de noden van een verouderende bevolking – met een groeiende groep met chronische aandoeningen – tegemoet te komen. Zo kunnen werknemers verlof nemen om voor een ziek familielid te zorgen, en krijgen ze daarvoor dan een vergoeding.
Ten slotte zorgen we voor elektronische en mobiele apps om alle aspecten van de gezondheid beter te kunnen opvolgen. Dit moet tot minder ziekenhuisopnames leiden. Met deze apps kunnen we de kosten doen dalen en de kwaliteit van de zorg verhogen.
Jonge technologie voor niet meer zo jonge mensen
Elektronische en mobiele toepassingen in de gezondheidszorg zorgen voor een enorme verbetering op vlak van service aan ouderen en minder mobiele patiënten.
Via telemonitoring bijvoorbeeld hoeven patiënten zich voor bepaalde check-ups niet meer te verplaatsen naar een dokter, terwijl die vanop afstand wel zijn patiënten kan blijven volgen en adviseren. Mobile en e-healthapplicaties zorgen voor een snellere toegang tot informatie, een betere opvolging en minder opnames. Ze reduceren kosten en verbeteren de zorgkwaliteit.
